Mục Lục
Lễ hội thả diều là gì? Bạn đã bao giờ đứng trên một bãi biển ngập nắng, ngước nhìn lên bầu trời và choáng ngợp trước một vũ điệu của hàng trăm cánh diều khổng lồ, từ những con rồng phượng uy nghi đến những sinh vật biển kỳ thú đang tung bay trong gió? Đó không chỉ là một trò chơi, mà là một bữa tiệc của nghệ thuật và sự tự do, một khung cảnh ngoạn mục mà bạn có thể chiêm ngưỡng tại các lễ hội thả diều trên khắp Việt Nam.
Thả diều – từ trò chơi dân gian đến nét đẹp văn hóa lễ hội

Thả diều là một thú chơi đã có từ ngàn đời, gắn liền với tuổi thơ của biết bao thế hệ người Việt
Thả diều là một thú chơi đã có từ ngàn đời, gắn liền với tuổi thơ của biết bao thế hệ người Việt. Từ những cánh diều giấy đơn sơ được đám trẻ con tự tay làm vội, chạy khắp các triền đê, đồng lúa mỗi buổi chiều về, đến những con diều sáo vi vu trong đêm trăng, tất cả đều là những ký ức đẹp đẽ, trong trẻo.
Tuy nhiên, thả diều không chỉ dừng lại ở một trò chơi dân gian. Theo thời gian, nó đã phát triển thành một hình thức nghệ thuật và một hoạt động văn hóa cộng đồng đặc sắc. Các lễ hội thả diều ra đời, trở thành nơi để các nghệ nhân trình diễn tài năng, sự sáng tạo và cũng là nơi để mọi người cùng nhau chia sẻ niềm đam mê, gửi gắm những ước vọng bay cao, bay xa cùng những cánh diều. Từ một hoạt động cá nhân, thả diều đã trở thành một sự kiện mang tính kết nối, một ngày hội thực sự của cả cộng đồng.
Nguồn gốc và ý nghĩa của nghệ thuật chơi diều

Hình ảnh cánh diều no gió, vươn mình bay cao lên bầu trời xanh rộng lớn chính là ẩn dụ hoàn hảo cho những ước mơ, hoài bão của con người
Ít ai biết rằng, cánh diều mỏng manh bay trong gió lại mang trong mình nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc.
- Biểu tượng của ước mơ và khát vọng tự do: Hình ảnh cánh diều no gió, vươn mình bay cao lên bầu trời xanh rộng lớn chính là ẩn dụ hoàn hảo cho những ước mơ, hoài bão của con người. Nó tượng trưng cho khát vọng vượt qua mọi giới hạn, bay đến những chân trời mới và chinh phục những đỉnh cao.
- Phương tiện gửi gắm ước nguyện: Trong văn hóa một số vùng miền, người ta tin rằng thả diều là một cách để gửi những lời cầu nguyện của mình đến với các vị thần linh trên trời. Những lời chúc về một mùa màng bội thu, về cuộc sống bình an, hạnh phúc được viết lên cánh diều và theo gió bay lên, mang theo niềm tin và hy vọng của con người.
- Sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên: Để một cánh diều có thể bay cao, cần có sự kết hợp hài hòa giữa tài năng của người làm diều, sự khéo léo của người thả diều và sức mạnh của ngọn gió. Chơi diều chính là một cách để con người cảm nhận và hòa mình vào thiên nhiên, hiểu hơn về đất trời.
Những lễ hội thả diều nổi tiếng nhất Việt Nam

Mỗi vùng miền lại có một cách tổ chức lễ hội thả diều riêng, mang đậm dấu ấn văn hóa và không gian địa lý của nơi đó
Mỗi vùng miền lại có một cách tổ chức lễ hội thả diều riêng, mang đậm dấu ấn văn hóa và không gian địa lý của nơi đó. Hãy cùng điểm qua những lễ hội đặc sắc nhất.
Lễ hội diều quốc tế Vũng Tàu – bản giao hưởng của sắc màu và sáng tạo
Nhắc đến lễ hội thả diều quy mô và hiện đại nhất Việt Nam, không thể không kể đến Lễ hội Diều Quốc tế Vũng Tàu. Được tổ chức định kỳ trên bãi biển lộng gió, lễ hội này quy tụ hàng trăm nghệ nhân đến từ khắp các quốc gia trên thế giới.
- Không gian lễ hội: Bầu trời Vũng Tàu trong những ngày lễ hội biến thành một sân khấu khổng lồ. Du khách sẽ được chiêm ngưỡng một bữa tiệc thị giác mãn nhãn với hàng ngàn cánh diều đủ mọi hình dáng, kích thước và màu sắc.
- Sự đa dạng của các loại diều: Không chỉ có những cánh diều truyền thống, lễ hội Vũng Tàu là nơi phô diễn của sự sáng tạo không giới hạn. Có những con diều 3D khổng lồ hình bạch tuộc, cá voi; có những cánh diều khí động học lượn lách với tốc độ cao; có những con diều nghệ thuật được thiết kế tinh xảo đến từng chi tiết.
- Hoạt động đặc sắc: Bên cạnh việc trình diễn, lễ hội còn có các cuộc thi, các buổi workshop hướng dẫn làm diều, tạo nên một không khí giao lưu văn hóa quốc tế vô cùng sôi động và hấp dẫn.
Lễ hội diều Huế – nét thơ mộng và tinh hoa chốn kinh kỳ
Nếu Vũng Tàu mang đến sự choáng ngợp, hiện đại thì lễ hội diều Huế lại mang một vẻ đẹp trầm lắng, nên thơ và đậm chất nghệ thuật cung đình. Thường được tổ chức trong khuôn khổ Festival Huế, lễ hội thả diều tại đây là một cuộc trình diễn của những tác phẩm nghệ thuật thực sự.
- Nét đặc trưng của diều Huế: Diều Huế nổi tiếng với sự tinh xảo và cầu kỳ trong chế tác. Các nghệ nhân tài hoa của đất cố đô tạo ra những con diều mang hình dáng của Tứ linh (Long, Lân, Quy, Phụng), cá chép vàng, bướm… với khung tre được vót chuốt tỉ mỉ và phần “áo” được vẽ tay công phu.
- Không gian hoài cổ: Thả diều trên bầu trời Quảng trường Ngọ Môn, bên dòng sông Hương thơ mộng tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp, là sự hòa quyện giữa nghệ thuật dân gian và kiến trúc di sản. Cánh diều bay lượn trên nền trời kinh thành cổ kính mang lại một cảm giác hoài niệm và đầy chất thơ.
Hội thi diều sáo Bá Giang (Hà Nội) – lắng nghe bản hòa tấu của đồng quê
Khác biệt hoàn toàn với hai lễ hội trên, hội thi diều sáo ở làng Bá Giang (huyện Đan Phượng, Hà Nội) lại là một cuộc tranh tài về… âm thanh. Đây là một trong những lễ hội thả diều truyền thống lâu đời và độc đáo bậc nhất.
- Linh hồn của lễ hội: Điểm nhấn của hội thi không phải là hình dáng hay màu sắc của con diều mà là tiếng sáo được gắn trên nó. Mỗi con diều mang theo một bộ sáo với số lượng và kích thước khác nhau, tạo ra những âm thanh trầm bổng, du dương như một bản hòa tấu của đồng quê.
- Tiêu chí chấm giải: Ban giám khảo sẽ dựa vào tiếng sáo để chấm điểm. Một con diều hay phải có tiếng sáo trong, vang xa, ngân nga và hòa quyện với nhau. Các nghệ nhân phải tính toán vô cùng chính xác từ việc chọn tre làm sáo, khoét lỗ đến việc cân bằng diều để nó có thể mang bộ sáo bay cao và ổn định.
- Ý nghĩa văn hóa: Lễ hội là cách để người dân cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi và thể hiện nét văn hóa đặc trưng của cư dân vùng nông nghiệp đồng bằng Bắc Bộ.
Nghệ thuật làm diều – công phu đằng sau những cánh bay

Khung diều thường được làm từ những cây tre già
Để có được những cánh diều bay lượn đẹp mắt, người nghệ nhân phải bỏ ra rất nhiều tâm huyết và sự khéo léo. Quá trình làm diều là cả một nghệ thuật.
- Chọn lựa vật liệu: Khung diều thường được làm từ những cây tre già, được phơi khô kỹ càng để đảm bảo độ dẻo dai và nhẹ. Áo diều có thể làm từ giấy dó, vải hoặc các vật liệu hiện đại khác tùy thuộc vào loại diều.
- Sự tỉ mỉ trong chế tác: Công đoạn khó nhất là vót nan tre sao cho cân đối và tạo hình cho khung diều. Chỉ một sự chênh lệch nhỏ cũng có thể khiến diều bị chao đảo, không thể bay cao. Sau đó là công đoạn dán áo diều và trang trí. Với diều sáo, việc chế tác bộ sáo đòi hỏi trình độ kỹ thuật và cảm thụ âm nhạc rất cao.
Lời kết
Từ những cánh đồng làng quê đến những bãi biển quốc tế, lễ hội thả diều ở Việt Nam là một bức tranh văn hóa đa dạng và sống động. Nó không chỉ là một sự kiện giải trí mà còn là nơi lưu giữ một nghề thủ công truyền thống, nơi thể hiện sự sáng tạo không ngừng và là nơi con người gửi gắm những ước mơ đẹp đẽ nhất của mình.
Hãy một lần tham gia vào không khí của lễ hội, tự tay điều khiển một cánh diều và cảm nhận niềm vui khi nó vút bay lên bầu trời. Đó là cảm giác của sự tự do, của sự kết nối và của niềm vui thuần khiết. Đó là trải nghiệm sẽ khơi dậy trong bạn những cảm xúc tích cực và tình yêu đối với những nét đẹp văn hóa bình dị mà sâu sắc của đất nước.
Thông tin liên hệ:
Nếu những cánh diều rực rỡ đã khơi dậy trong bạn niềm đam mê sáng tạo và tình yêu với các hoạt động văn hóa cộng đồng, hãy tìm hiểu thêm các khóa học nghệ thuật, thủ công và các chương trình giao lưu văn hóa của chúng tôi tại:
Cơ sở Phan Xích Long:
- Địa chỉ: Số 1L, đường Phan Xích Long, phường Gia Định, TP.HCM
- Điện thoại: 028 39316447 – 028 39314661
Cơ sở Võ Thị Sáu:
- Địa chỉ: Số 71 đường Võ Thị Sáu, phường Xuân Hòa, TP.HCM
- Điện thoại: 028 39316163
Cơ sở Nguyễn Đổng Chi:
- Địa chỉ: Số 02, đường Nguyễn Đổng Chi, phường Tân Mỹ, TP.HCM
- Điện thoại: 028 39393022 – 028 39393020
