Lễ Hội Chùa Hương Diễn Ra Khi Nào, Ở Đâu?

Mỗi dịp xuân về, lễ hội chùa Hương lại thu hút hàng triệu du khách và Phật tử từ khắp nơi đổ về khu danh thắng Hương Sơn, Hà Nội. Đây không chỉ là một hành trình tâm linh mà còn là cơ hội để hòa mình vào thiên nhiên hùng vĩ và khám phá văn hóa truyền thống Việt Nam. Nhà Văn hóa Phụ nữ TP. Hồ Chí Minh xin mời bạn cùng tìm hiểu về nguồn gốc, ý nghĩa và những kinh nghiệm hữu ích khi tham gia trẩy hội chùa Hương, để chuyến đi thêm trọn vẹn và ý nghĩa.

Địa điểm tổ chức lễ hội chùa Hương

Lễ hội chùa Hương được tổ chức tại khu danh thắng Hương Sơn, thuộc xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, cách trung tâm Hà Nội khoảng 60 km về phía Tây Nam. Nơi đây nổi tiếng với quần thể chùa, đền, hang động hòa quyện giữa núi non và sông nước. Trung tâm của lễ hội là động Hương Tích, được mệnh danh là “Nam Thiên Đệ Nhất Động”, nơi thờ Phật Bà Quan Âm, thu hút đông đảo du khách hành hương và vãn cảnh.

Quần thể Hương Sơn không chỉ có chùa Trong (nằm trong động Hương Tích) mà còn bao gồm nhiều điểm đến như đền Trình, chùa Thiên Trù, và các hang động khác. Sự kết hợp giữa thiên nhiên hùng vĩ và kiến trúc tâm linh tạo nên sức hút đặc biệt, khiến lễ hội chùa Hương trở thành điểm đến không thể bỏ qua vào dịp đầu năm.

Lễ hội chùa Hương diễn ra tại khu danh thắng Hương Sơn, nơi hội tụ thiên nhiên và kiến trúc tâm linh

Thời gian diễn ra lễ hội chùa Hương

Lễ hội chùa Hương diễn ra từ tháng 1 đến hết tháng 3 âm lịch, kéo dài khoảng ba tháng. Ngày khai hội chính thức là mùng 6 tháng Giêng, vốn là ngày “mở cửa rừng” truyền thống của người dân địa phương. Đỉnh cao của lễ hội rơi vào khoảng từ rằm tháng Giêng đến ngày 18 tháng 2 âm lịch, khi hàng ngàn Phật tử và du khách đổ về để cầu bình an và chiêm bái.
Ngoài ra, ngày mùng 5 tháng Giêng cũng là thời điểm thu hút đông đảo du khách, với hơn 40.000 lượt khách tham quan. Nếu bạn muốn tránh đông đúc, hãy cân nhắc đến chùa Hương vào mùa không hội, khoảng cuối tháng 10 hoặc đầu tháng 11, khi cảnh sắc suối Yến phủ đầy hoa súng và không khí trở nên thanh tịnh hơn.

Nguồn gốc lịch sử lễ hội chùa Hương

Lễ hội chùa Hương gắn liền với tín ngưỡng thờ Bà Chúa Ba, được cho là ứng thân của Bồ Tát Quan Thế Âm. Theo truyền thuyết, công chúa Diệu Thiện đã tu hành 9 năm tại động Hương Tích và đắc đạo vào ngày 19 tháng 2 âm lịch, tức ngày Phật Đản. Từ đó, nơi đây trở thành điểm đến linh thiêng, thu hút những ai muốn cầu nguyện bình an và may mắn.
Năm 1770, Chúa Trịnh Sâm trong chuyến tuần du Trấn Sơn Nam đã đến động Hương Tích, thắp hương và đề năm chữ “Nam Thiên Đệ Nhất Động” lên vách đá, nâng tầm vị thế của chùa. Đến năm 1896, dưới triều vua Thành Thái, lễ hội chùa Hương chính thức được tổ chức quy mô lớn, bắt đầu từ lễ khai sơn vào mùng 6 tháng Giêng, đánh dấu sự phát triển của một trong những lễ hội lớn nhất Việt Nam.

Lễ hội chùa Hương không chỉ là dịp để hành hương mà còn là biểu tượng của sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên

Nghi thức tại lễ hội chùa Hương

Phần lễ

Phần lễ tại lễ hội chùa Hương diễn ra đơn giản nhưng trang nghiêm. Trước ngày khai hội, các đền, chùa, miếu trong khu vực Hương Sơn đều nghi ngút khói hương, tạo nên không khí linh thiêng. Lễ dâng hương tại chùa Trong bao gồm các vật phẩm như hương, hoa, nến, hoa quả và đồ chay. Hai tăng ni mặc áo cà sa sẽ thực hiện nghi thức cúng bái với các động tác múa độc đáo, mang đậm nét thiền.

Ngoài ra, các địa điểm như đền Cửa Võng thờ Bà Chúa Thượng Ngàn hay chùa Bắc Đài, chùa Tuyết Sơn thờ các vị sơn thần và tín ngưỡng cá thần, thể hiện sự đa dạng trong tín ngưỡng của người Việt. Hương khói tại các điểm thờ tự không bao giờ ngớt, tạo nên không gian tâm linh sâu lắng.

Phần lễ Chùa Hương trang nghiêm, với nghi thức dâng hương, cúng bái và khói hương ngát các đền chùa

Phần hội

Phần hội của lễ hội chùa Hương là điểm nhấn với các hoạt động văn hóa sôi động. Du khách có thể trải nghiệm bơi thuyền trên suối Yến, ngắm cảnh núi non thơ mộng. Các hoạt động như hát chèo, hát văn, và leo núi không chỉ mang tính giải trí mà còn gợi nhớ về cội nguồn văn hóa dân tộc. Lễ rước thần từ đền ra đình với cờ trống, nhạc bát âm và kiệu rước tạo nên không khí náo nhiệt, khiến mọi người cảm thấy sảng khoái và gần gũi.

Hoạt động đua ghe sau lễ

Kinh nghiệm tham quan lễ hội chùa Hương

Cách di chuyển đến chùa Hương

Để đến chùa Hương, bạn có thể chọn nhiều phương tiện từ Hà Nội như ô tô, xe máy hoặc xe buýt. Nếu đi bằng ô tô, bạn có thể theo tuyến cao tốc Pháp Vân – Cầu Rẽ, qua Đồng Văn đến quốc lộ 38 để đến Hương Sơn. Với xe máy, xuất phát từ đường Nguyễn Trãi, qua Hà Đông, đến ngã ba Ba La, rẽ trái sang Vân Đình, đi thêm 40 km đến Tế Tiêu rồi hỏi đường đến chùa.

Xe buýt là lựa chọn tiết kiệm với các tuyến như 211 (Yên Nghĩa – Tế Tiêu), 78 (Mỹ Đình – Tế Tiêu), hoặc 75 (Yên Nghĩa – Tế Tiêu). Hãy sử dụng Google Maps để hành trình thêm thuận tiện và mang đầy đủ giấy tờ khi di chuyển.

Chi phí tham quan

Giá vé tham quan khu danh thắng Hương Sơn là khoảng 80.000 đồng/người, áp dụng cho 21 địa điểm di tích. Vé đò khứ hồi cho tuyến Đền Trình – chùa Thiên Trù – động Hương Tích là 50.000 đồng/người, trong khi tuyến Tuyết Sơn và Long Vân có giá 35.000 đồng/người. Nếu chọn cáp treo, giá vé khứ hồi là 180.000 đồng cho người lớn và 120.000 đồng cho trẻ em; vé một chiều lần lượt là 120.000 đồng và 90.000 đồng.

Các tuyến tham quan chính

Hành trình trẩy hội chùa Hương thường đi qua các tuyến nổi bật. Tuyến Hương Tích là phổ biến nhất, bao gồm Đền Trình, chùa Thiên Trù, động Tiên Sơn, chùa Giải Oan, đền Trần Song, động Hương Tích, và chùa Hinh Bồng. Tuyến Thanh Sơn đưa bạn qua chùa Thanh Sơn và động Hương Đài, trong khi tuyến Tuyết Sơn gồm chùa Bảo Đài, động Ngọc Long, và chùa Cá. Mỗi tuyến đều mang đến trải nghiệm độc đáo, kết hợp giữa tâm linh và cảnh sắc thiên nhiên.

Lưu ý khi tham gia lễ hội chùa Hương

Khi đến Chùa Hương, bạn nên chọn trang phục kín đáo, lịch sự và đi giày thể thao để tiện di chuyển, leo núi. Chuẩn bị sẵn lễ vật, nước uống, bánh mì từ nhà để tránh bị ép giá và chủ động cho hành trình dài.

Trong thời gian lễ hội đông đúc, hãy cẩn thận bảo quản tài sản cá nhân như ví, điện thoại. Khi mua đặc sản hay quà lưu niệm, nên kiểm tra kỹ chất lượng và trả giá trước để có được mức giá hợp lý..

Hãy mặc lịch sự, cẩn thận tài sản và chuẩn bị đầy đủ khi đi lễ hội Chùa Hương

Tạm kết

Lễ hội chùa Hương không chỉ là hành trình tâm linh mà còn là cơ hội để bạn hòa mình vào vẻ đẹp thiên nhiên và văn hóa Việt Nam. Từ những chuyến đò trên suối Yến đến hành trình leo núi khám phá động Hương Tích, mỗi khoảnh khắc tại đây đều mang lại cảm giác bình yên và ý nghĩa. Nhà Văn hóa Phụ nữ TP. Hồ Chí Minh hy vọng bài viết này đã cung cấp thông tin hữu ích cho chuyến đi của bạn.

Nếu bạn quan tâm đến các khóa học, chương trình hoạt động hoặc mong muốn tìm hiểu thêm về Nhà Văn Hóa Phụ Nữ TP.HCM, vui lòng liên hệ:

Cơ sở Phan Xích Long

• Địa chỉ: Số 1L, đường Phan Xích Long, phường Gia Định, TP.HCM
• Điện thoại: 028 39316447 – 028 39314661

Cơ sở Võ Thị Sáu

• Địa chỉ: Số 71, đường Võ Thị Sáu, phường Xuân Hòa, TP.HCM
• Điện thoại: 028 39316163

Cơ sở Nguyễn Đổng Chi

• Địa chỉ: Số 02, đường Nguyễn Đổng Chi, phường Tân Mỹ, TP.HCM
• Điện thoại: 028 39393022 – 028 39393020