Mục Lục
Mỗi độ xuân về, miền đất Kinh Bắc cổ kính lại bừng lên sức sống mãnh liệt với chuỗi sự kiện văn hóa, tâm linh độc đáo. Lễ hội Bắc Ninh không chỉ là sinh hoạt cộng đồng mà còn là hành trình thiêng liêng về nguồn, nơi hội tụ và tỏa sáng những giá trị di sản quý báu của dân tộc. Bài viết này sẽ dẫn dắt bạn khám phá vẻ đẹp, ý nghĩa và những trải nghiệm không thể bỏ qua tại các lễ hội đặc sắc nhất của vùng đất này.
Tổng quan về lễ hội Bắc Ninh
Lễ hội Bắc Ninh diễn ra chủ yếu vào mùa xuân, đặc biệt từ tháng Giêng đến tháng Ba âm lịch – thời điểm người dân bắt đầu năm mới với nhiều hoạt động tâm linh và văn hóa. Đây là khoảng thời gian mà không khí lễ hội lan tỏa khắp các làng quê Kinh Bắc, từ đình làng, chùa chiền đến các di tích lịch sử, tạo nên một bức tranh sinh động và đầy sắc màu truyền thống.
Điểm nổi bật của lễ hội nơi đây là sự kết hợp hài hòa giữa tín ngưỡng dân gian và nghệ thuật dân ca quan họ – di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Mỗi lễ hội không chỉ có phần lễ trang nghiêm mà còn có phần hội rộn ràng với hát đối đáp, trò chơi dân gian, rước kiệu và biểu diễn nghệ thuật. Chính sự giao thoa giữa tâm linh và văn hóa đã làm nên sức sống bền bỉ và cuốn hút của các lễ hội Bắc Ninh suốt bao thế hệ.

Bắc Ninh – Vùng đất nổi tiếng bởi những lễ hội đậm đà bản sắc văn hóa Kinh Bắc
Những lễ hội nổi tiếng của Bắc Ninh không thể bỏ qua
Lễ hội Lim
Lễ hội Lim được xem là linh hồn của văn hóa Kinh Bắc, diễn ra vào ngày 13 tháng Giêng âm lịch hằng năm tại huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Đây là lễ hội lớn nhất tôn vinh dân ca quan họ Bắc Ninh – di sản văn hóa phi vật thể đã được UNESCO công nhận.
Không gian lễ hội rộn ràng với những làn điệu mượt mà do các liền anh, liền chị thể hiện trên thuyền rồng, giữa các chòi hát và đình làng. Ngoài phần hội sôi động, phần lễ được tổ chức trang nghiêm với lễ rước, lễ tế và các nghi thức truyền thống, thể hiện lòng tôn kính với thành hoàng và các bậc tiền nhân.

Lễ hội Lim – Nét đặc trưng của vùng quan họ
Lễ hội Đền Đô
Được tổ chức tại phường Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, lễ hội Bắc Ninh Đền Đô diễn ra vào ngày 15 tháng 3 âm lịch, tưởng nhớ công lao của tám vị vua triều Lý – triều đại đầu tiên đặt nền móng phát triển vững chắc cho đất nước Đại Việt.
Trong khuôn viên ngôi đền cổ kính, lễ hội bao gồm các nghi lễ long trọng như rước nước, dâng hương, rước kiệu và tế lễ. Bên cạnh đó là những hoạt động văn hóa dân gian đặc sắc như múa rối nước, kéo co, vật dân tộc… tạo nên không khí trang nghiêm mà vẫn gần gũi, gắn kết cộng đồng.

Lễ hội Đền Đô – Ghi nhớ công ơn thời Lý
Lễ hội đền Bà Chúa Kho
Mỗi dịp đầu năm, hàng vạn người dân từ khắp nơi đổ về đền Bà Chúa Kho tại thành phố Bắc Ninh để dâng lễ, cầu tài, cầu lộc. Bà Chúa Kho được xem là vị thần cai quản kho lương, biểu tượng cho sự sung túc, đủ đầy. Lễ hội chính diễn ra vào ngày 14 tháng Giêng âm lịch, nhưng từ mồng 1 Tết, nơi đây đã tấp nập người đến “vay lộc”, xin phù hộ làm ăn. Đây là một trong những lễ hội có lượng người tham dự lớn nhất miền Bắc, thể hiện tín ngưỡng sâu sắc về sự thịnh vượng và an lành trong kinh doanh.

Lễ hội đền Bà Chúa Kho – Hành trình cầu lộc đầu năm
Lễ hội chùa Dâu
Chùa Dâu nằm ở xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, là một trong những ngôi chùa cổ nhất Việt Nam. Lễ hội Bắc Ninh chùa Dâu tổ chức vào ngày 8 tháng 4 âm lịch, thu hút đông đảo Phật tử và du khách thập phương. Ngoài phần lễ cầu an, cầu mưa thuận gió hòa, lễ hội còn nổi bật với màn rước tượng Pháp Vân – một trong Tứ Pháp của Phật giáo Việt Nam. Không khí lễ hội mang đậm màu sắc tôn giáo và tâm linh, là dịp để người dân bày tỏ lòng biết ơn và tìm về sự an lạc nội tâm.

Lễ hội chùa Dâu – Hơi thở Phật giáo giữa lòng Kinh Bắc
Lễ hội Kỳ Lừa
Tuy không nổi tiếng bằng lễ hội Lim hay đền Đô, lễ hội Kỳ Lừa tại làng Kỳ Lừa, huyện Yên Phong vẫn mang đậm bản sắc văn hóa đặc trưng vùng đồng bằng Bắc Bộ. Diễn ra vào tháng Giêng, lễ hội gắn với truyền thuyết về một vị tướng tài thời Lê đã có công bảo vệ làng. Người dân tổ chức lễ tế, lễ rước và các trò chơi dân gian truyền thống như chọi gà, đập niêu, hát đối đáp… thể hiện niềm tin và lòng tự hào về quê hương.

Lễ hội Kỳ Lừa – Bản sắc văn hóa dân tộc Kinh Bắc
Tạm kết
Lễ hội Bắc Ninh không chỉ là dịp để gìn giữ và tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống, mà còn là hành trình đưa mỗi người Việt trở về với cội nguồn tâm linh và bản sắc dân tộc. Từ những làn điệu quan họ da diết đến các nghi lễ thiêng liêng nơi đình, đền, chùa cổ kính – tất cả tạo nên một không gian hội tụ đậm chất văn hóa Kinh Bắc, vừa cổ kính vừa đầy sức sống.
Nếu bạn đang tìm kiếm một nơi để cảm nhận rõ nét nhất hồn Việt, để được đắm mình trong sự giao thoa giữa tín ngưỡng và nghệ thuật dân gian, thì Bắc Ninh mùa lễ hội chính là điểm đến không thể bỏ qua.
Theo dõi website của chúng tôi để khám phá thêm nhiều bài viết đặc sắc về lễ hội, văn hóa dân gian và các sự kiện văn hóa lớn trên cả nước!
Nhà văn hoá Phụ nữ TP. Hồ Chí Minh
Cơ sở 1:
Địa chỉ: 188-192-194 Lý Chính Thắng, Phường Nhiêu Lộc, Thành phố Hồ Chí Minh
(Đang thực hiện Dự án xây mới)
Cơ sở 2:
Địa chỉ: 02 Nguyễn Đổng Chi, Phường Tân Mỹ, Thành phố Hồ Chí Minh
Điện thoại: 028 39 39 3020 (bấm số nội bộ 101 hoặc 102)
Cơ sở Phan Xích Long :
Địa chỉ: 1L Phan Xích Long,Phường Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh.
Điện thoại: 028 39 31 6447 – 028 39 31 4661
Cơ sở Võ Thị Sáu:
Địa chỉ: 71 Võ Thị Sáu, Phường Xuân Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh
Điện thoại: 028 39 31 6163
Theo dõi website Nhà văn hoá Phụ nữ TP. Hồ Chí Minh để khám phá thêm nhiều tin tức thú vị về văn hóa, truyền thống Việt Nam.
