Lễ Hội Bà Thu Bồn: Điểm Nhấn Du Lịch Tâm Linh Vùng Duy Xuyên

Khi nhắc đến du lịch Quảng Nam và đặc biệt là Hội An vào tháng 2 âm lịch, du khách không thể bỏ qua một hoạt động văn hóa truyền thống đặc sắc, thấm đẫm giá trị tâm linh của người dân bản địa: lễ hội Bà Thu Bồn. Cùng Nhà Văn Hóa Phụ Nữ TP. Hồ Chí Minh khám phá những nét độc đáo và ý nghĩa sâu sắc của lễ hội này nhé.

Đôi nét về lễ hội Bà Thu Bồn

Lễ hội Bà Thu Bồn là một trong những lễ hội dân gian nổi tiếng nhất ở Quảng Nam, được tổ chức tại làng Thu Bồn, thuộc xã Duy Tân, huyện Duy Xuyên. Hằng năm, từ ngày 10 đến 12 tháng 2 âm lịch, cả vùng đất này lại tưng bừng sống trong không khí linh thiêng và sôi động của lễ hội. Đối với những du khách yêu thích khám phá văn hóa và du lịch tâm linh, đây chắc chắn là một điểm đến không thể bỏ lỡ.

Dù câu chuyện nào, điểm chung là Bà hy sinh vì dân, thi thể trôi dạt sông Thu Bồn và được dân làng chôn cất. Sau đó, Bà hiển linh giúp đỡ nhân dân thoát khỏi thiên tai, đói nghèo, dịch bệnh, trở thành biểu tượng che chở và bình an cho cả vùng đất.

Một truyền thuyết khác lại kể về một người con gái phú hộ ở làng Thu Bồn, từ nhỏ đã có tài y thuật cứu chữa bệnh cho dân làng, đến năm 50 tuổi được tôn thành Đức Bà Hằng Cứu Thế và “nhập Bồng Lai” vào giờ ngọ ngày 12 tháng 2 âm lịch. Tựu trung, tất cả các câu chuyện đều khắc họa hình ảnh một người phụ nữ đa tài, đức hạnh, là biểu tượng của khát vọng hòa bình, và là người mẹ che chở cho mảnh đất Duy Xuyên, Quảng Nam.

Lễ hội Bà Thu Bồn thường được tổ chức tại làng Thu Bồn, thuộc xã Duy Tân, huyện Duy Xuyên

Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ hội Bà Thu Bồn

Lễ hội Bà Thu Bồn đã sớm được hình thành từ khi người Việt từ Thanh Nghệ di cư vào lập làng, khai phá vùng đất mới dọc theo dòng sông Thu Bồn. Quá trình giao thoa văn hóa giữa người Việt và Chăm Pa đã góp phần hình thành nên tín ngưỡng thờ cúng Bà Thu Bồn. Lễ hội không chỉ bắt nguồn từ những truyền thuyết, huyền tích về Bà trong tiềm thức dân gian, mà còn là cách để người dân bày tỏ lòng tri ân, tưởng nhớ công đức của Bà.

Với hơn 300 năm lịch sử, lễ hội Bà Thu Bồn là nét văn hóa tâm linh vô cùng quan trọng của người dân xứ Quảng. Lễ hội thể hiện sắc thái vùng miền, đồng thời là minh chứng cho sự giao thoa hài hòa giữa văn hóa truyền thống, hiện đại và các dân tộc Việt – Chăm cùng người dân tộc thiểu số. Mọi hoạt động trong khuôn khổ lễ hội đều hướng tới ước nguyện về cuộc sống no đủ, mưa thuận gió hòa và hạnh phúc, thể hiện niềm tin sâu sắc vào sự che chở của Bà.

Các nghi thức trong phần lễ của lễ hội Bà Thu Bồn

Phần lễ của lễ hội Bà Thu Bồn luôn được người dân chuẩn bị hết sức chu đáo và thực hiện với các nghi thức trang trọng. Đây là những nghi lễ mang tính thiêng liêng, thể hiện lòng thành kính và cầu mong sự ban phước của Bà.

Lễ rước sắc và rước nước

Nghi thức lễ rước sắc được thực hiện vào ngày 11 tháng 2 âm lịch với sự tham gia của 9 đội hình oai nghiêm. Các đội hình này bao gồm cờ đại, lân, nhạc cổ, cờ ngũ sắc, kiệu rước sắc, trống chiêng, lính hộ tống, đội hình bô lão và phụ nữ. Tất cả tạo nên một đoàn rước trang trọng và hùng tráng, mở đầu cho chuỗi hoạt động của lễ hội.

Tiếp đó, vào sáng sớm ngày 12 tháng 2, nghi lễ rước nước được tiến hành. Đây là một trong những phần sôi động nhất của lễ hội, khi hàng trăm người cùng nhau rước nước từ thượng nguồn sông Thu Bồn về tới Dinh Bà. Nghi thức này mang ý nghĩa cầu mong nguồn nước dồi dào, tượng trưng cho sự sống và sự thịnh vượng.

Lễ rước sắc mở đầu lễ hội Bà Thu Bồn với 9 đội hình trang trọng, hùng tráng như cờ đại, lân, nhạc cổ

Lễ đại tế tại Dinh Bà

Sau các nghi lễ rước, lễ đại tế tại Dinh Bà là phần quan trọng nhất, nơi người dân địa phương dâng lên Bà những vật tế long trọng. Các vật tế thường bao gồm một con trâu được làm sạch, phết huyết đỏ thắm, mâm xôi trắng lớn cùng các loại bánh trái truyền thống. Đây là nghi thức thể hiện lòng thành kính, biết ơn sâu sắc và lời cầu nguyện chân thành của cộng đồng ngư dân và người dân lao động đối với Bà Thu Bồn, mong Bà tiếp tục phù hộ cho cuộc sống ấm no, bình an.

Các hoạt động hấp dẫn trong phần hội của lễ hội Bà Thu Bồn

Bên cạnh các nghi thức trang trọng của phần lễ, phần hội của lễ hội Bà Thu Bồn là nơi thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia, với không khí sôi động và vui tươi. Đây là dịp để cộng đồng cùng nhau giao lưu, gắn kết và tận hưởng những khoảnh khắc giải trí thú vị.

Du khách có thể thưởng thức hát tuồng, bài chòi, hò khoan đối đáp, hay chiêm ngưỡng hội hoa đăng trên sông. Các cuộc thi sôi nổi như kéo co, bóng đá, bóng chuyền cùng với lễ hội đua thuyền Bà Thu Bồn, thả hoa đăng và đốt lửa thiêng trên bãi bồi luôn được mong chờ, mang đến trải nghiệm khó quên và không khí lễ hội tưng bừng.Các hoạt động văn hóa thể thao diễn ra phong phú, tạo nên một bức tranh đa sắc màu của lễ hội.

Không chỉ có các hoạt động văn hóa giải trí, phần hội còn là dịp để mọi người thưởng thức các món ăn đặc sản Hội An hấp dẫn tại khu vực ẩm thực. Du khách có thể nếm thử gỏi cá mòi, mì Quảng, cháo lươn, bánh tráng đập… Tất cả những hoạt động này không chỉ giữ gìn bản sắc thuần phong mỹ tục sâu sắc của cộng đồng mà còn tăng cường sự đoàn kết, gắn bó giữa những người con của xứ Quảng.

Du khách còn có dịp trải nghiệm vô vàn món ăn hấp dẫn của Hội An

Tạm kết

Lễ hội Bà Thu Bồn là một trải nghiệm đặc biệt, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người tham gia. Đối với người dân xứ Quảng, lễ cúng Bà là phong tục không thể thiếu, nguồn động lực và niềm tin gắn bó với quê hương. Hy vọng những thông tin chia sẻ đã giúp bạn hiểu hơn về nguồn gốc, ý nghĩa, nghi thức, thời gian và địa điểm của lễ hội Bà Thu Bồn – một di sản văn hóa quý báu cần được gìn giữ và phát huy. – một di sản văn hóa quý báu cần được gìn giữ và phát huy.

Hãy cùng chúng tôi tiếp tục khám phá những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc khác của Việt Nam. Quý vị có thể theo dõi website chính thức của Nhà Văn Hóa Phụ Nữ TP. Hồ Chí Minh để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích và các khóa học kỹ năng dành cho mọi đối tượng.

Thông tin liên hệ NHÀ VĂN HÓA PHỤ NỮ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Cơ sở Phan Xích Long:
Địa chỉ: Số 1L, đường Phan Xích Long, phường Gia Định, TP.HCM
Điện thoại: 028 39316447 – 028 39314661

Cơ sở Võ Thị Sáu:
Địa chỉ: Số 71 đường Võ Thị Sáu, phường Xuân Hòa, TP.HCM
Điện thoại: 028 39316163

Cơ sở Nguyễn Đổng Chi:
Địa chỉ: Số 02, đường Nguyễn Đổng Chi, phường Tân Mỹ, TP.HCM
Điện thoại: 028 39393022 – 028 39393020