𝗤𝗨𝗔́ 𝗧𝗥𝗜̀𝗡𝗛 𝗧𝗛𝗔̀𝗡𝗛 𝗟𝗔̣̂𝗣 𝗛𝗢̣̂𝗜 𝗟𝗜𝗘̂𝗡 𝗛𝗜𝗘̣̂𝗣 𝗣𝗛𝗨̣ 𝗡𝗨̛̃ 𝗩𝗜𝗘̣̂𝗧 𝗡𝗔𝗠

Năm 1930, Đảng Cộng sản Đông Dương thành lập. Trong Cương lĩnh đầu tiên của Đảng đã ghi: “Nam nữ bình quyền”. Đảng sớm nhận rõ, phụ nữ là lực lượng quan trọng của cách mạng và đề ra nhiệm vụ: Đảng phải giải phóng phụ nữ; Phụ nữ phải tham gia các đoàn thể cách mạng (công hội, nông hội) và thành lập tổ chức riêng cho phụ nữ để lôi cuốn các tầng lớp phụ nữ tham gia cách mạng. Chính vì vậy, ngay từ những năm 1930 một số tổ chức phụ nữ đã hình thành như Phụ nữ Liên Hiệp Hội (1930), Phụ nữ Giải Phóng (1930- 1931), Phụ nữ Dân chủ (1936-1939), Phụ nữ phản đế (1939-1941), Đoàn Phụ nữ cứu quốc (6.1941). Dưới sự lãnh đạo của Đảng, các tổ chức phụ nữ này là hạt nhân nòng cốt trong việc vận động phụ nữ tham gia tích cực và góp phần vào thắng lợi của cách mạng.

Cách mạng Tháng Tám thành công, nhân dân ta và chính quyền cách mạng đứng trước những khó khăn, thử thách hết sức nặng nề: lần đầu tiên điều hành, quản lý một đất nước, một chính quyền non trẻ; một mặt tiến hành kiến thiết, xây dựng, củng cố chính quyền mới, mặt khác tổ chức các cuộc vận động chống giặc đói, giặc dốt; đối phó với các lực lượng phản động trong nước và nước ngoài.…

Trong bối cảnh đó, chủ trương lớn của Đảng là mở rộng mặt trận thống nhất dân tộc, thành lập các tổ chức đoàn thể nhằm tập hợp, động viên, khích lệ đông đảo lực lượng quần chúng yêu nước không phân biệt dân tộc, giai cấp, đảng phái.

Thực hiện chủ trương trên, ở Hà Nội, hội viên Đoàn phụ nữ Cứu quốc được tập hợp lại. Tháng 10/1945, Ban chấp hành Phụ nữCứu quốc Thành Hoàng Diệu (Hà Nội) được thành lập.

Trong năm 1946, Trung ương Đảng triệu tập Hội nghị đại biểu phụ nữ các khu, tỉnh miền Bắc do đồng chí Đỗ Mười chủ trì. Hội nghị đã bầu ra Ban Liên lạc Phụ nữ Xứ Bắc Bộ, bà Lê Thu Trà được bầu làm trưởng Ban.

Tháng 4/1946, đồng chí Phạm Văn Đồng trong phái đoàn thiện chí của Quốc hội nước ta sang thăm Pháp đã trực tiếp gặp bà Eugenie Cotton, Hội trưởng Hội LHPN Pháp, Chủ tịch Liên đoàn Phụ nữ Dân chủ quốc tế tìm hiểu về tổ chức, mục tiêu và hoạt động của Hội LHPN Pháp và Liên đoàn. Khi về nước, đồng chí Phạm Văn Đồng đã báo cáo với Chủ tịch Hồ Chí Minh về những thông tin đã tìm hiểu được. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng đã chỉ thị việc thành lập tổ chức Hội LHPN Việt Nam để tập hợp rộng rãi các tầng lớp phụ nữ trong cả nước; đồng thời chỉ đạo Tổ chức Hội LHPN Việt Nam phải gia nhập Liên đoàn phụ nữ Dân chủ quốc tế để đóng góp vào sự nghiệp bảo vệ hòa bình, dân chủ và tiến bộ của phụ nữ thế giới, góp phần nâng cao vị thế của phụ nữ Việt Nam, tranh thủ sự giúp đỡ của phụ nữ thế giới đối với phụ nữ Việt Nam.

Nhận chỉ thị của Bác, đồng chí Phạm Văn Đồng đã gặp bà Lê Thu Trà (lúc đó là Bí thư Phụ nữ Cứu quốc Thành Hoàng Diệu – Hà Nội, kiêm trưởng Ban Liên lạc Phụ nữ Xứ Bắc Bộ) truyền đạt ý kiến của Bác và đề nghị xúc tiến việc thành lập tổ chức Hội LHPN Việt Nam, trong đó việc đầu tiên là làm đơn xin gia nhập Liên đoàn Phụ nữ Dân chủ quốc tế để tháng 6/1946, khi đoàn của Chính phủ sang dự Hội nghị Fontainebleau sẽ gửi đơn cho Liên đoàn Phụ nữ Dân chủ Quốc tế. Lá đơn do bà Lê Thu Trà ký nhân danh Đoàn Phụ nữ Cứu quốc.

Sau khi nhận được đơn xin gia nhập của Phụ nữ Việt Nam, tháng 7/1946, Liên đoàn Phụ nữ Dân chủ quốc tế đã gửi thư trả lời, trong đó bày tỏ: “…Sung sướng nhận tổ chức các bạn vào Liên đoàn…thấu hiểu nhiệm vụ và những hy sinh mà phụ nữ Việt Nam đã đóng góp cho công cuộc giải phóng đất nước cũng chính là giải phóng các bạn. Liên đoàn Phụ nữ Dân chủ quốc tế có nghĩa vụ giúp đồng bào các bạn và con cái họ nâng cao điều kiện sinh hoạt cũng như giúp cho sự phục hưng của đất nước các bạn…”. Bên cạnh sự ủng hộ của Liên đoàn, một số tổ chức phụ nữ ở các nước cũng khẳng định sự ủng hộ đối với phụ nữ Việt Nam.

Cùng thời điểm, việc xây dựng dự thảo Điều lệ Hội LHPN Việt Nam được tiến hành song song với việc vận động phụ nữ tiêu biểu tham gia tổ chức Hội. Ban sáng lập Hội LHPN Việt Nam gồm các bà: Phan Thị An, Nguyễn Khoa Diệu Hồng, Phùng Thị Cúc, Nguyễn Thị Kim, Nguyễn Thị Thục Viên, Lê Thị Xuyến, Lê Hằng Phương, Trương Thị Nghĩa, cụ Cả Mọc và phu nhân của một số nhà tri thức yêu nước như bà Nguyễn Thúy An, bà Trịnh Thị Điền…

Sau một thời gian tích cực chuẩn bị, ngày 3/10/1946, Bộ trưởng Nội vụ Huỳnh Thúc Kháng đã ký Nghị định cho phép thành lập Hội LHPN Việt Nam. Trong Nghị định có ghi : “Hội LHPN Việt Nam có trụ sở tại Hà Nội, nay được phép thành lập và hoạt động theo thể lệ đã ấn định trong Sắc lệnh số 52 ngày 22/4/1946 và theo Điều lệ đính kèm theo Nghị định này”.

Ngày 17/10/1946, báo Cứu quốc đăng toàn văn nội dung Lời Hiệu triệu của Hội LHPN Việt Nam.

Ngày 20/10/1946, từ các tổ chức tiền thân, trước yêu cầu mới của cách mạng và phong trào phụ nữ cả nước, Hội chính thức mang tên Hội LHPN Việt Nam và làm lễ ra mắt tại Quảng trường Nhà hát lớn, Thủ đô Hà Nội. Năm 1948, Hội LHPN Việt Nam chính thức gia nhập Liên đoàn Phụ nữ Dân chủ Quốc tế.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Hội đã khích lệ, động viên các tầng lớp phụ nữ đoàn kết thành một khối, hăng hái tham gia đóng góp, góp phần thực hiện thành công các nhiệm vụ cách mạng của dân tộc; khẳng định vị thế, vì sự tiến bộ, phát triển của phụ nữ Việt Nam và phụ nữ trên toàn thế giới.